Tips van de redactie: Hoe ga ik plasticvrij op reis in Zuid-Amerika?

Plastic. Het woord wekt inmiddels rillingen bij ons op. Steeds vaker zien we op de redactie filmpjes voorbijkomen van zwervend plastic rond de Inca Trail, van de kolossale vuilnisbelt in Brazilië of van stranden in Ecuador die vol liggen met rietjes en plastic bekertjes.

Ook wij zijn zulke taferelen tegengekomen tijdens onze reizen. Als redacteuren van Getaway Travel, de organisatie achter ZuidAmerika.nl, zijn we regelmatig op de meest unieke plekken in Zuid-Amerika te vinden. Onder begeleiding van de locals of geheel op eigen houtje duiken we diep het continent in en zien we alle facetten van de landen. Van betoverende jungles en koloniale steden tot bergen van plastic waterflessen en verminkte zeeschildpadden.

Zo kwam een van onze redacteurs onlangs terug van haar rondreis, geshockeerd door het plastic dat ze onderweg tegenkwam. Er ontstond een storm van verhalen op de redactie. De één was nog niet klaar met zijn verhaal over de plasticsoep of de ander begon al over een opruimdienst waar ze vrijwilligerswerk voor deed. We besloten onze verhalen op te schrijven en onze tips voor plasticvrij reizen te delen. Zo hopen we met zijn allen iets terug te doen voor de aarde.

Marleen: ‘En dan kijk je tegen een stapel vuilniszakken aan, terwijl je keurig je waterflesje bijvult.’

Op elk continent was ze geweest, behalve Zuid-Amerika. Maar vorig jaar mocht hoofdredacteur Marleen de Keyzer dan eindelijk kennismaken met dit deel van de wereld. Ze koos voor Colombia. Daar waren het de mensen zelf die haar hart stalen. Hun levenslust, passie, muzikaliteit, creativiteit en gastvrijheid. En bij een deel van de Colombianen hun goede bedoelingen voor de natuur.

‘Marleen, Marleen! De zon komt nú op, dat wil je zien toch?’ Mijn Duitse reismaatje Markus trekt voorzichtig aan mijn hangmat. Met moeite knipper ik mijn ogen open. Wauw. De zon is nog niet eens zichtbaar, maar de lucht is zo roze dat de zee mee kleurt.

Het uur daarna zie ik alle roodtinten voorbijkomen, terwijl de zon voorzichtig vanachter de horizon omhoog kruipt. Markus komt aan met een thermoskan vol verse Colombiaanse koffie. Held. Mijn zusje ligt stilletjes te genieten in haar hangmat. Ik staar nog steeds slaperig naar het onwerkelijke spektakel voor me. De stapels wolken creëren contrasten in de inmiddels geeloranje lucht.

Ik heb maar zelden zo’n waanzinnige zonsopkomst gezien als vandaag in het Tayrona National Park. En ik heb maar zelden zo relaxt ernaar gekeken. Als ik een wat minder grote slaapkop was geweest, was ik zelfs door het roze licht gewekt. Zoals Markus, de ware ochtendmens. Stiekem wil ik nog uren in mijn hangmat blijven liggen, maar ons Tayrona-avontuur zit erop. We moeten terug naar ons hostel buiten het park.

De wandelroute terug duurt lang, omdat we stoppen bij ongeveer elk uitzicht (en dat zijn er veel). Steeds lopen we via een dichtbegroeid regenwoud vol palmbomen naar een nieuwe kuststrook bezaaid met grijze, ronde rotsblokken die perfect afsteken bij de groenblauwe zee. Af en toe blijven we steken in dikke modder, waar we tot aan onze enkels in zakken. Het regenseizoen maakt Tayrona nóg spectaculairder.

Eenmaal buiten het park moeten we nog een kwartier langs de hoofdweg lopen richting ons hostel. Hoewel de brede asfaltweg het plaatje toch iets minder idyllisch maakt, maken de blauwgrijze bergen die mysterieus in de wolken hangen veel goed. Totdat daar vuilniszakken bijkomen. Soms zelfs open of kapot. Achtergelaten midden in de groene wildernis langs de weg. Wát zonde!

Terwijl ik in de veranda van het hostel mijn Dopper vul bij de watertank, zie ik in de verte een aantal van die vuilniszakken liggen. Ik ben halverwege mijn reis door Colombia en veel van de plekken waar ik heb geslapen, zijn duurzaam bezig. Vaak is er een watertank zodat je je flesje kan vullen. Op de eilanden voor de kust van Cartagena, scheiden ze afval en recyclen ze zoveel mogelijk. Er zijn hotels die oproepen om zo kort mogelijk te douchen en het licht uit te doen. En het hostel waar ik nu mijn flesje vul, is volledig gemaakt van duurzame materialen als bamboe.

Maar tegelijkertijd is er dat vuilnis, op veel plekken langs de weg. En dat is jammer.

Mijn tip: Laten wij als bezoekers daar daarom vooral niet aan bijdragen. Inmiddels is er op de bekende plekken op zijn minst wel één ho(s)tel die een tank met drinkwater in de gemeenschappelijke ruimte heeft staan. Zoek je slaapplekken hierop uit en neem een Dopper mee. Dat scheelt weer wat plasticaanschaf. Ook kan je op deze plekken vaak recyclen, dus doe dat ook. We willen natuurlijk niet dat onze troep alsnog in die vuilniszakken op straat komt te liggen. De omgeving is veel te mooi om als prullenbak gebruikt te worden.

Elsemieke: ‘Ik blijk geluk te hebben met de schone wandelpaden en omgeving die ik aantref.’

In 2012 stapte onze redacteur Elsemieke Land voor het eerst alleen in het vliegtuig om meer van de wereld te gaan zien. Met een voorliefde voor de Spaanse taal was haar bestemming Peru al snel gekozen. Hier ging haar grootste droom in vervulling: de Inca Trail naar Machu Picchu lopen.

Ik sta bij de bus in Cusco te trappelen van enthousiasme. Als ik er op 3.399 meter hoogte de conditie voor had, zou ik een vreugdesprongetje maken. Ik ben namelijk één van de tweehonderd gelukkigen die vandaag de Inca Trail mag betreden. De vierdaagse wandeling is begonnen. Niet wetende dat de conditie en gewenning aan de hoogte die ik in een maand in Cusco heb opgebouwd, me niet veel later totaal in de steek zouden laten.

Al op dag één sta ik met m’n tong op m’n knieën, steunend op mijn wandelstok naar adem te happen. De ene na de andere porter rent me met nog veel meer kilo’s aan zijn rug en op veredelde sandalen voorbij. Ik laat mijn rugzak die ineens tien kilo zwaarder lijkt op de grond glijden en grabbel er een energiereep en een fles water uit.

Het is geen straf om in deze omgeving even op adem te komen. Om er ploeterend doorheen te wandelen evenmin. Gedurende vier dagen passeren we wilde rivieren, kletterende watervallen in de jungle en groene valleien vol Incaruïnes die ons een voorproefje geven op Machu Picchu.

We ontmoeten grazende alpaca’s en spotten zwarte, gelukkig vegetarische beren op de groen begroeide bergwanden. Om maar niet te spreken van het ansichtkaartwaardige panorama van Machu Picchu dat uit de ochtendmist optrekt. Het is onvoorstelbaar dat je daar als figurant in het decor van de Andes iets aan af zou doen...

Ik blijk namelijk geluk te hebben met de schone wandelpaden en omgeving die ik aantref: ik wandel er nét na de jaarlijkse opruimactie in februari. Tijdens een van onze rustpauzes vertelt onze gids erover. Ondanks de controleposten, het limiet op het aantal dagelijkse wandelaars en de verplichting om met een gids te wandelen die let op het voorkomen van vervuiling, wordt er nog steeds afval achtergelaten langs de paden. Afval dat ondanks de strenge regels achteloos wordt gedumpt op moeilijk bereikbare plekken zonder bekwaam afvalverwerkingssysteem.

Het zet me aan het denken over wat ik alleen al in m’n eentje mee de trail op heb genomen: in plastic verpakte snacks, een plastic tasje voor m’n afval en een paar grote, notabene zware, petflessen water. Hoewel ik mijn afval niet achterlaat op de trail, draag ik met deze manier van reizen bij aan het algehele plasticprobleem waar Peru en veel andere landen mee kampen. Dat ga ik voortaan anders doen.

Mijn tip: Ga op zoek naar snacks die niet in plastic zijn verpakt en neem een herbruikbare stoffen tas mee als prullenbak of shopper voor souvenirs. En die plastic petflessen zijn makkelijk te vervangen door een fles met waterfilter, zoals de Lifestraw Go. Omdat je die onderweg bij elke waterval of beek bij kan vullen scheelt dat ook nog eens in gewicht.

Meer tips? Ga plasticvrij op reis met Better Places!

Toeristen stuiten vaak op hetzelfde probleem: het kraanwater in veel landen in Zuid-Amerika is niet drinkbaar. Gemiddeld drinkt een toerist daarom twee plastic waterflessen per dag leeg. Dat komt neer op zo’n veertig flessen tijdens een rondreis van drie weken. En een groot deel van die flessen komt terecht in de natuur of de oceaan.

Om deze enorme vervuiling tegen te gaan, is Better Places een campagne tegen het gebruik van plastic op reis gestart. De reisorganisatie streeft ernaar dat al hun reizigers vanaf 2020 geen plastic flessen meer gebruiken op hun bestemmingen. Daar hebben ze ook jouw hulp bij nodig. Ga jij de uitdaging aan? Bekijk het filmpje hieronder en lees alle tips van Better Places voor een plasticvrije rondreis door Zuid-Amerika!

Hebben we je klaargestoomd voor een rondreis door Zuid-Amerika? Bekijk de leukste reisaanbiedingen voor Colombia en Peru!